به گزارش خبرگزاری «حوزه»، استاد رشاد پیش از ظهر امروز در نشست علمی «فلسفه مضاف؛ چیستی، ضرورت و اهداف» که در مجمع عالی حکمت اسلامی و با همکاری پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی برگزار شد، به تعریف فلسفه های مضاف اشاره و اظهار داشت: برای تعریف فلسفه مضاف باید همانند تعریف سایر مقولات از همان روشی که متعارف است، بهره بگیریم که شرط جامعیت و مانعیت را رعایت کرده و جهت را نیز در نظر داشته باشیم.

*تعریف فلسفه مضاف

وی ابراز داشت: فلسفه مضاف عبارت از دانش مطالعه فرانگر عقلانی احکام کلی یک علم یا چند علم قریب الافق یا یک امر و چند امر قریب الافق برای دستیابی به احکام کلی این مقولات می باشد.

رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی خاطرنشان ساخت: فلسفه مضاف از سنخ علوم عقلانی است که فرانگر می باشد؛ به این معنا که داور بوده؛ بازیگر نیست و مشرف است.

این استاد حوزه در پاسخ به این سوال که «آیا فلسفه مضاف لزوما و منطقا باید بعد از تحقق مضاف الیه به وجود آید و یا می تواند قبل از آن نیز به وجود آید؟»، خاطرنشان ساخت: فلسفه مضاف به چیزی که عدم محض است، معنایی ندارد؛ حداقل باید تصویری از چیزی که می خواهیم فلسفه آن را تولید کنیم، داشته باشیم و به نحوی باید موجود باشد؛ اما اینکه تا چه مقدار این فلسفه تولید شده باشد، بستگی به فرآیند رفت و برگشتی آن دارد که تا چه حد صورت پذیرفته است.

در ادامه این نشست، حجت الاسلام والمسلمین پارسانیا نیز به ایراد سخن پرداخت و اظهار داشت: امروز کاربرد لفظی فلسفه با معانی گوناگونی است که در واقع مشترک لفظی است و تعاریف گوناگونی از آن در غرب بر اساس مبانی فکری گوناگون ارائه شده است.

*فلسفه مضاف با تعریف غربی ها پذیرفتنی نیست

وی ابراز داشت: ما در برخی از این مبانی با غربی ها تفاوت های اساسی داریم و نمی توانیم فلسفه های مضاف را با آن تلقی و تعریف بپذیریم؛ پس برای کار خود نیازمند تعریف متفاوتی از فلسفه های مضاف هستیم تا با مبانی ما سازگار باشد.

عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به تعریف مضاف، خاطرنشان ساخت: برای تعریف مضاف، نیازمند به دو معنا هستیم که یک معنا، معنای متافیزیک مضاف است که فقط روابط منطقی را بیان می کند و معنای دیگر، نگاه به علم تعین یافته می باشد که چرا به وجود آمده است.

همچنین در پایان این نشست، حجت الاسلام والمسلمین خسروپناه به ایراد سخن پرداخت و گفت: وقتی تعبیر فلسفه های مضاف را به کار می بریم، به دو معنای فلسفه های امور و علوم معنا می کنیم؛ لذا منظور از فلسفه های امور همانند فلسفه نفس، زبان و معرفت، هستی شناسی امور و منظور از فلسفه علوم، مبادی و مبانی آن علوم می باشد.

*باید تعریف فلسفه های محض را به گونه ای تغییر داد تا تمام فلسفه های امور را شامل شود

وی تصریح کرد: بخشی از فلسفه های امور جزو فلسفه های محض قرار دارند؛ به این معنا که ما وقتی همین فلسفه رایج اسلامی مراجعه می کنیم، مشاهده می کنیم که فلسفه هستی، نفس یا معرفت در آن بحث شده؛ اما معتقدیم که باید تعریف فلسفه محض به گونه ای تغییر یابد که همه فلسفه های امور را شامل شود.

این استاد حوزه و دانشگاه بیان داشت: وقتی سخن از فلسفه علوم می گوییم؛ باید توجه داشته باشیم که در غرب آن را با دو رویکرد تاریخی یا منطقی بررسی می کنند؛ اما ما هیچ کدام از این دو رویکرد را قبول نداشته و رویکرد دیدبانی که منطقی-تاریخی است، مورد قبول ما می باشد.

گفتنی است: دبیری علمی این نشست علمی بر عهده حجت الاسلام والمسلمین مجتبی مصباح بود.